سوالات متداول کاربران آنلاین

1-     معاملات اوراق بهادار در بورس تهران در چه ساعاتی انجام می گیرد؟

معاملات اوراق بهادار از ساعت 09:00 تا 12:00 روزهای شنبه تا چهارشنبه هر هفته به جز روزهای تعطیل انجام می شود. همچنین ساعت پیش گشایش بازار که در آن امکان انجام معاملات وجود ندارد از 8:30 شروع می‌شود و تا 09:00 ادامه می یابد که در آن امکان ورود سفارشات و تغییر قیمت وجود دارد.

2-     دامنه روزانه نوسان قیمت در بورس تهران چند درصد است؟

در حال حاضر دامنه نوسان روزانه قیمت سهام  در هر روز نسبت به قیمت پایانی روز گذشته، می‌تواند از 4+ درصد تا 4- درصد، تغییر کند و حق تقدم سهام دو برابر این میزان امکان نوسان دارد. در فرابورس نیز دامنه نوسان سهام 5+ تا 5- درصد می‌باشد. در عرضه اولیه سهام و روز بازگشایی نماد معاملاتی مطابق شرایطی که در دستورالعمل معاملات ذکر شده است بدون محدودیت در نوسان معامله خواهد شد.

3-     آیا سازوکار خاصی برای خرید سهام شرکت‌هایی که برای اولین بار در بورس عرضه می‌شوند، وجود دارد؟

بله، عرضه سهام شرکت‌های تازه پذیرفته شده هم بر اساس ساز و کار حراج انجام می‌شود اما تفاوت‌هایی با معاملات معمول دارد. خریداران  سفارش‌های خرید خود را با قیمت‌های پیشنهادی از طریق کارگزاران وارد سامانه معاملاتی می‌کنند. در پایان نشست معاملاتی، فروشنده بر اساس قیمت‌های پیشنهادی خریداران، قیمت فروش خود را اعلام می‌کند و بر اساس آن معامله انجام می‌شود. در این مرحله درصدی از سهام شرکت برای فروش عرضه می‌شود. البته در روز عرضه اولیه، محدودیت دامنه نوسان روزانه اعمال نمی‌شود.

4-     اولویت بندی سفارش‌ها در سامانه معاملات، چگونه انجام می‌شود؟

اولويت سفارش‌های وارد شده به سامانه، ابتدا بر اساس قيمت می‌باشد و برای سفارشات با قیمت یکسان، اولویت زمانی مطرح می‌گردد که باعث تشکیل صف خريد و فروش می‌شود. بر اساس اولويت قيمت، يك سفارش خريد (فروش) اوراق بهادار با بيشترين (كمترين) قيمت در ابتداي صف خريد (فروش) قرار مي‌گيرد و بر اساس اولويت زمان، سفارشي‌ كه زودتر وارد سامانه معاملات شود  جلوتر از سفارش هم قيمت خود  قرار مي‌گيرد. معامله هنگامي انجام مي‌شود كه سفارش‌هاي خريد و فروش قيمت يكسان داشته باشند.

5-     تسویه معاملات چیست و چگونه انجام می‌شود؟

پس از انجام معاملات، تسویه معاملات بین فروشنده و خریدار توسط کارگزار فروشنده و کارگزار خریدار از طریق شركت سپرده‌گذاري مركزي اوراق بهادار و تسویه وجوه انجام می‌شود. شركت سپرده‌گذاري مركزي اوراق بهادار و تسویه وجوه به عنوان امین نقش اتاق پایاپای را ایفا می‌کند. تسويه معاملات سه روز کاری بعد از انجام معامله (3+T) صورت مي‌گيرد.

6-     کارگزار ناظر کیست و چه نقشی بر عهده دارد؟

با راه ­اندازی سامانه جدید معاملات دارایی سهامداران در هر یک از نمادهای معاملاتی زیر نظر یک کارگزار قرار گرفت که به آن کارگزار ناظر گفته می‌شود و از آن پس سهامداران دارایی سهام خود را در هر نماد معاملاتی صرفاً از طریق کارگزار ناظر خود در آن نماد معاملاتی می‌توانند به فروش برسانند. هرچند سهامداران می‌توانند با مراجعه به هریک از کارگزاران نسبت به خرید سهام اقدام نمایند.

ممکن است دارایی سهامدار در یک نماد معاملاتی زیر نظر یک کارگزار ناظر و در نماد معاملاتی دیگر زیر نظر کارگزار ناظر دیگری باشد.

در زمان راه‌اندازی سامانه معاملاتی جدید کارگزار ناظر بر اساس سوابق فعالیت سهامدار با کارگزاران مختلف در بورس اوراق بهادار تعیین گردید.

نکته: سهامدارانی که مشخصات شناسایی آنان مانند شماره ملی، در سامانه بعد از معاملات بورس اوراق بهادار کامل نباشد، با راه­اندازی سامانه معاملاتی جدید قادر به انجام هیچ‌گونه معامله­ای از جمله خرید یا فروش تا زمان رفع نواقص نخواهند بود. کدهای سهامداری متعلق به این گروه از افراد در سایت شرکت سپرده­گذاری مرکزی اوراق بهادار و تسویه وجوه به نشانی www.csdiran.com بخش سرویس‌های الکترونیکی به سهامداران در قسمت

«سامانه بررسی فعال بودن کد سهامداری» اعلام گردیده است.

در صورتی که کد سهامداری فردی به این دسته تعلق دارد باید با مراجعه حضوری به شرکت سپرده‌گذاری مرکزی اوراق بهادار و تسویه وجوه و دفاتر این شرکت در تالار‌های منطقه‌ای بورس با در دست داشتن اصل و تصاویر شناسنامه، کارت ملی و گواهینامه‌های نقل و انتقال و سپرده سهام جهت اصلاح مشخصات خود در سامانه بعد از معاملات اقدام نماید.

سهامداران برای آگاهی از کارگزار ناظر خود در هر نماد معاملاتی، در زمان راه‌اندازی سامانه معاملاتی جدید می‌توانند به یکی از روش‌های زیر اقدام نماید:

الف. مراجعه به بخش سرویسهای الکترونیکی به سهامداران قسمت «مشاهده کارگزار ناظر» در سایت اینترنتی شرکت سپرده‌گذاری مرکزی اوراق بهادار و تسویه وجوه به نشانی اینترنتی

www.csdiran.com از تاریخ 16/09/1387.

سهامداران حقیقی با ارائه شماره ملی و سهامداران حقوقی با ارائه کد سهامداری به این سامانه، می‌توانند در هر یک از نمادهای معاملاتی که در آن سهام دارند، کارگزار ناظر خود را مشاهده نمایند.

ب. رویت گواهینامه نقل و انتقال و سپرده سهام

سهامداران جهت آگاهی از کارگزار ناظر خود در هر نماد معاملاتی که درآن سهام دارند می توانند با تطبیق دادن کد کارگزار خریدار یا فروشنده قید شده در آخرین گواهینامه نقل و انتقال و سپرده سهام صادره پیش از 16/09/1387 با جدول شناسایی کدهای کارگزاری در سایت اینترنتی

www.csdiran.com از کارگزار ناظر خود در آن نماد معاملاتی مطلع شوند.

قابل توجه اینکه اگر کد کارگزار خریدار یا فروشنده درج شده در آخرین گواهینامه نقل و انتقال و سپرده سهام صادره پیش از 16/09/1387 برابر 999 ،888 ، 777، 666 یا 11 باشد، سهامداران تنها از طریق ارائه شده در روش قبل (استفاده از سرویس الکترونیکی سایت شرکت سپرده گذاری مرکزی اوراق بهادار و تسویه وجوه به آدرس

www.csdiran.com) می توانند از کارگزار ناظر خود مطلع شوند.

7-     روشهای تغییر کارگزار ناظر چیست؟

 سهامداران می توانند جهت تغییر کارگزار ناظر خود به یکی روشهای زیر اقدام نمایند:

- مراجعه حضوری به شرکت سپرده ­گذاری مرکزی اوراق بهادار و تسویه وجوه و ارائه اصل و تصویر شناسنامه و کارت ملی

- تکمیل درخواست غیرحضوری و اخذ گواهی امضاء از دفاتر اسناد رسمی (فرم این درخواست از سایت شرکت سپرده­گذاری به نشانی

www.csdiran.com قابل دریافت است) و ارسال آن از طریق پست سفارشی آن به دفتر مرکزی شرکت سپرده گذاری مرکزی اوراق بهادار و تسویه وجوه.

- مراجعه به یکی از دفاتر کارگزاری که تمایل دارند در آن نماد معاملاتی به عنوان کارگزار ناظر فعالیت نمایند.

8-     چگونه مشتریان گواهی سپرده و وجوه نقد خود را در اختیار کارگزار قرار می‌دهند؟

مشتریان باید همزمان با تکمیل فرم سفارش خرید یا فروش، وجوه نقد و گواهی سپرده سهام یا اصل برگه سهام خود را تحویل کارگزار نمایند و کارگزاران مسئول انجام تسویه معاملات با شرکت سپرده گذاری  هستند. البته در عمل بیشتر مشتریان ترجیح می دهند که گواهی سپرده سهامی که قبلا خریداری کرده‌اند نزد کارگزار باقی بماند تا در زمان فروش نیازی به تحویل آن نباشد. همچنین پرداخت وجه خرید سهام  هم از طریق واریز به حساب کارگزاری انجام میشود.

9-     آیا مشتریان می توانند نزد چند کارگزار حساب داشته باشند؟

بله، هر مشتری می تواند نزد هر کارگزار یک حساب داشته باشد هرچند به دلیل دریافت خدمات بهتر توصیه می شود هر مشتری فقط با یک کارگزار کار کند.

10-  DPS، EPS و P/E چيست؟

DPS بخشی از سود هر سهم شرکت است که بین سهامداران تقسیم می شود.

EPS سود هر سهم بعد از کسر مالیات است. به عبارت دیگر سود خالص شرکت تقسیم بر تعداد سهام آن و P/E نسبت قیمت سهم به EPS اعلام شده توسط شرکت است.

11-  قیمت یک سهم در بازار چگونه تعیین می شود؟ میزان تاثیر بازار و خود شرکت چقدر است؟

تعیین قیمت سهم تابع عوامل مختلفی است که مهمترین آن سودآوری شرکت، انتظار سودآوری آتی شرکت و شرایط کلان اقتصادی کشور است.

12-  حجم مبنا را تعریف نمایید؟

«حجم مبنا»، تعداد اوراق بهادار از یک نوع است كه هر روز باید مورد داد و ستد قرار گیرد تا كل درصد تغییر آن روز، در تعیین قیمت روز بعد ملاك باشد.

13-  محدودیت حجمی در ورود سفارشات به چه معناست؟

«محدودیت حجمی»، حداكثر تعداد اوراق بهاداری است كه در هر نماد معاملاتی طی هر سفارش درسامانه‌ی معاملات وارد می‌شود. این رقم مضرب صحیحی از «واحد پایه‌ی معاملاتی متعارف» است.

14-  بازار گردان چیست و چه کاری میکند؟

«بازارگردان»، کارگزار یا کارگزار/معامله‌گری است که با اخذ مجوز لازم با تعهد به افزایش نقدشوندگی و تنظیم عرضه و تقاضای اوراق بهادار معین و تحدید دامنه نوسان قیمت آن، به داد و ستدآن اوراق می‌پردازد.

15- آیا ممکن است کسی در اولین دقایق بازار بورس سهامی را بخرد و ساعتی بعد همان را بفروشد؟

 بله. با راه اندازی سیستم جدید معاملاتی امکان فروش سهامی که همان روز اقدام به خرید کرده‌اید را دارید.

16-  چگونه ممکن است حجم مبنای شرکتی" 1" اعلام شود؟

پس از بازگشایی نمادهایی که دامنه نوسان آن آزاد است (مثلا بعد از مجمع عادی سالانه یا فوق‌العاده) حجم مبنای آن نماد یک خواهد بود. همچنین در فرابورس نیز حجم مبنا یک منظور شده است.

17-  منظور از "ح"که گاهی درپایان اسم یک شرکت یا نماد آن آورده می‌شود چیست؟

ح نمایانگر حق‌تقدم سهام مورد نظر است که به انتهای نماد شرکت اضافه می‌شود و همچنین در ابتدای نام شرکت نیز خواهد آمد.

18-  منظور از بهترین عرضه یا بهترین تقاضا چیست؟

بهترین عرضه: منظور پایین‌ترین قیمتی است که برای فروش يک سهم در سیستم معاملات وارد شده است.

بهترین تقاضا: منظور بالاترین قیمتی است که برای خرید سهام در سیستم معاملات وارد شده است.

 19-   چنانچه یکی از شرکتهای بورسی آگهی پذیره‌نویسی سهام از حق‌تقدم‌های استفاده نشده را منتشر کند، برای پذیره‌نویسی آیا علاوه بر قیمت اسمی سهام (100 تومان) باید مبلغ دیگری به ازای هر سهم به حساب شرکت واریز کرد؟ این مبلغ چگونه تعیین می‌شود؟

حق‌تقدم اوراقی است که در اختیار سهامداران قبلی شرکت قرار می‌گیرد و این سهامداران می‌توانند از آن استفاده کنند و در افزایش سرمایه شرکت کنند و یا اینکه آنها را در بازار بفروشند. در صورت شرکت نکردن در افزایش سرمایه (واریز نکردن مبلغ 1000 ریال به ازای هر سهم) و نیز نفروختن آنها در بازار در این مهلت، دوباره آگهی عرضه عمومی ارائه می‌شود و در یک فرصت مشخص این اجازه را می‌دهند تا حق‌تقدم‌های باقیمانده برای تکمیل افزایش سرمایه شرکت در بازار به هر نرخی که عرضه و تقاضا تعیین کند بفروشند. این مبلغ به حساب دارندگان حق‌تقدم که از آن استفاده نکرده‌اند واریز می‌شود. شخصی که اوراق حق‌تقدم را به دست آورد باید با واریز مبلغ 1000 ریال به حساب شرکت در افزایش سرمایه شرکت نماید.

 20-  حق‌تقدم به چه كساني تعلق مي‌گيرد؟ شرايط خريد آن چیست؟

به کسانی که سهام شرکت را در تاریخ مجمع فوق‌العاده در اختیار داشته باشند حق‌تقدم تعلق می‌گیرد. این افراد می‌توانند حق‌تقدم خود را در بورس به سایر سرمایه‌گذاران واگذار نمایند.

برای خرید حق‌تقدم در بازار نیاز به شرایط خاصی نیست. تنها باید بتوانید در مهلت مقرر شده یا دوباره آن را بفروشید یا اینکه با پرداخت مبلغ اسمی سهام (واریز مبلغ 1000 ریال به حساب شرکت) در افزایش سرمایه شرکت کنید.

21- منظور از سهام ترجیحی چیست؟

سهام ترجیهی بخشی از سهام شرکت است که در راستای برنامه‌های خصوصی‌سازی به کارکنان خود شرکت واگذار شده است.

22- چگونه از میزان دارایی سهام خود در شرکتهای بورس مطلع شویم؟

با مراجعه به شرکت سپرده گذاری مرکزی و ارائه اسناد و مدارک خود، یک کد و رمز عبور دریافت می کنید که از طریق آن می توانید در هر زمانی با ورود به اینترنت و سایت شرکت سپرده گذاری مرکزی اطلاعات سهام خود را دریافت نمایید.

همچنین می توانید به کارگزاری که سهام را برای شما خریده (و حساب شما نزد وی بوده) مراجعه نمایید و یا تماس بگیرید تا اطلاعات حساب شما را در اختیارتان قرار دهد.

23- برای استفاده از سامانه معاملات برخط به نرم افزار خاصی نیاز است؟

سامانه معاملات برخط کارگزاری بانک ملی ایران (نرم افزاری تحت وب است و نیازی به نصب نرم افزاری بر روی سیستم کامپیوتر مشتری نیست. بنابراین فقط با اجرای نرم افزار مرورگر سیستم عامل خود می توانید از این سرویس استفاده کنید. البته توجه به دو این نکته ضروریست که شرکت کارگزاری بانک ملی ایران مرورگرMozilla Firefox  را به عنوان بهترین نرم افزار برای کاربری سیستم آنلاین تریدینگ معرفی مینماید.

24- وقتی می خواهم با نام کاربری و کلمه عبور خود وارد بخش خرید و فروش آنلاین شوم با پیغام خطای نام کاربری شما مسدود است مواجه می شوم. علت چیست؟

چنانچه تا سه بار نام کاربری و کلمه عبور خود را به اشتباه وارد نمایید با توجه به مسائل امنیتی کاربری شما مسدود می شود و با تماس مرکز کارگزاری با بخش آنلاین کارگزاری بانک ملی ایران (84359206) امکان استفاده مجدد سیستم را خواهید داشت.

25-     با اینکه فیش واریزی خود را در سیستم ثبت نمودم و در حساب اینترنتی من سند واریزی ثبت شده و مانده حسابم افزوده شده است اما در حساب آنلاین همچنان مانده حسابم افزایش نیافته است. دلیل این مغایرت چیست؟ 

معاملات آنلاین مانده حسابهای کاربر در ابتدای وقت معاملات بروز می شود و پس از آن در طول ساعات معاملاتی این مانده حسابها با عملیات خرید و فروش تغییر می کنند. بنابراین چنانچه تمایل به استفاده از مبلغ واریزی در معاملات آنلاین را دارید یک روز قبل نسبت به واریز مبلغ و ثبت فیش واریزی اقدام نمایید.

 26-     هنگام ارسال سفارش فروش با پیغام مانده سهم کافی نیست مواجه می‌شوم در حالی که این تعداد سهام را دارا می‌باشم.

سه احتمال وجود دارد:

1-      تعداد سهام را صحیح وارد نمی‌کنید.

2-      همان سهم را طی سفارش مجزای دیگر (چه خودتان و به صورت آنلاین و یا کارگزار بر اساس سفارش حضوری و یا اینترنتی شما) وارد سامانه معاملات شده است.

3-      کارگزار ناظر شما در این سهم کارگزار سرویس دهنده معاملات آنلاین نیست.

27-     در صورت بروز مشکل در استفاده از نرم افزار چگونه مشکل را رفع نمایم؟

شما می توانید با تماس با واحد پاسخگویی به مشتریان شرکت کارگزاری بانک ملی ایران به شماره 84359206 و یا 84359307 مشکل را با کارشناس بخش آنلاین کارگزاری بانک ملی ایران در میان بگذارید.

 28- در چه بازارهای نمی توان به صورت آنلاین معامله نمود؟

بر اساس ماده 10 "دستورالعمل اجرايي معاملات برخط اوراق بهادار در بورس اوراق بهادار تهران و فرابورس ايران"، سازمان می­تواند محدودیت­هایی بر معاملات آنلاین قرار دهد.در این راستا امکان معامله در برخی از بازار ها برای کاربران آنلاین ممنوع شده است. البته باید عنوان کرد که محدودیت های کنونی  برای مشتریان حقیقی بسیار ناچیز و در حد قابل قبولی می باشد. در ادامه کلیه امکانات و محدودیت های معامله آنلاین ذکر گردیده است:

1. بازار سوم و چهارم فرابورس

2. همه انواع معاملات عمده و بلوک

3. سهام شرکت های پذیرفته شده در بازار پایه فرابورس

29- محدودیت های معاملات آنلاین چیست؟

بر اساس ماده 10 "دستورالعمل اجرايي معاملات برخط اوراق بهادار در بورس اوراق بهادار تهران و فرابورس ايران"، سازمان می تواند محدودیت هایی بر معاملات آنلاین قرار دهد. در حال حاضر این محدودیتها طی بخش نامه هایی به کارگزاران اعلام گردیده که شامل موارد زیر است:

1) محدودیت در نوع سفارشات:

سفارشات مجاز برای مشتریان بر خط، از لحاظ قیمتی سفارش Limit، از لحاظ زمانی بدون محدودیت (شامل Day، Date و Open) می‌باشد.

سفارش محدود یعنی در حجم معین و در قیمت مشخص یا بهتراز آن.

2) محدودیت در حجم سفارش:

در حال حاضر محدودیتی جهت حجم سفارش علاوه بر محدودیت های عادی هسته معاملات وجود ندارد.

در سیستم معاملات دامنه مجاز حجم با عنوان آستانه حجم تعیین شده که برای همه یکسان است.

3) محدودیت در زمان معاملات:

الف- ساعت ورود سفارش از ابتدای زمان مجاز ورود سفارشات در سامانه معاملاتی لغایت ساعت 12:00 می‌باشد.

ب- سفارشات با اعتبار روزانه (DAY) مشتریان برخط باید بلافاصله پس از اتمام ساعت معاملات (ساعت 12:00) توسط سیستم نرم افزاری برخط، حذف گردد.

4) محدودیت در عرضه‌های خاص:

الف – مشتریان معاملات بر خط در زمان حراج نمادهای بازگشایی شده امکان ورود سفارش با رعایت محدودیت‌های قیمتی سفارش را دارند.

عرضه های خاص شامل عرضه اولیه و گشایش نماد می باشد که با مکانیزم حراج انجام می شود.

مشتریان در عرضه های حراج امکان قرار دادن قیمت، بهتر از بهترین قیمت بازار را ندارند.

ب – بورس یا فرابورس باید سهمیه مجزایی را برای هر مشتری معاملات بر خط در کلیه عرضه‌های اولیه تعیین نمایند. مشتریان معاملات بر خط می‌توانند با رعایت محدودیت حجم معامله مشتری برخط به میزان سهمیه تعیین شده، در عرضه‌های اولیه اقدام به خرید نمایند.

همه کاربران آنلاین می توانند در رقابت برای خرید سهم عرضه اولیه شرکت کنند. بر این اساس پیش از شروع رقابت، سقف قابل رقابت برای هر مشتری به اطلاع مدیر معاملات آنلاین رسانده می‌شود و مدیر معاملات آنلاین این سهمیه را در نرم افزار آنلاین اعمال می نماید و پس از شروع رقابت، کاربران می توانند تا سقف تعیین شده سفارش خرید سهم عرضه اولیه وارد سیستم نمایند.

ج – مشتریان برخط حق رقابت و انجام معامله عمده را ندارند.

5) محدودیت ‌های قیمتی سفارش :

الف – درصد تفاوت مجاز قیمت سفارش با دامنه مظنه بازار صرفاً درخصوص ورود سفارش در زمان حراج بازگشایی و عرضه اولیه به شرح زیر اعمال می‌گردد :

1 - قیمت سفارش خرید مشتری معاملات برخط نمی‌تواند بیشتر از بهترین مظنه خرید بازار باشد.

2 - قیمت سفارش فروش مشتری معاملات برخط نمی‌تواند کمتر از بهترین مظنه فروش بازار باشد.

3- درصورتی‌که سفارش خرید یا فروشی در زمان ورود سفارش مشتری وجود نداشته باشد، محدودیت مذکور اعمال نمی شود.

همانگونه که در مورد 4 گفته شد مشتریان در عرضه های حراج امکان قرار دادن قیمت، بهتر از بهترین قیمت بازار را ندارند.

ب – درصد تفاوت مجاز قیمت سفارش با آخرین قیمت معامله:

1 - درصورتی که ارزش سفارش وارده کوچکتر یا مساوی یک میلیون ریال باشد، تفاوت قیمت سفارش خرید یا فروش با آخرین قیمت معامله حداکثر دو درصد می‌تواند باشد. این محدودیت بین ساعت 09:00 الی 12:00 اعمال می‌گردد.

2 - درصورتی‌که معامله‌ای در روز جاری انجام نشده باشد، مبنای قیمت آخرین معامله، قیمت پایانی روز قبل است.

اگر مبلغ سفارش ارسالی کمتر از 100 هزار تومان باشد، معامله گر آنلاین می تواند نسبت به قیمت آخرین معامله انجام شده روی آن نماد حداکثر به میزان 2% تغییر قیمت ایجاد کند.